Portugese Alheira (of het gelijk van Otto von Bismarck)

Van Politiek en Worst kun je maar beter niet weten hoe die gemaakt worden. De Duitse staatsman en vorst Otto von Bismarck zei het al in vervlogen tijden. Nooit had de oude houwdegen meer gelijk dan bij de bekende blanke worst van Portugal, de Alheira. Daarbij doel ik niet op de inhoud van deze worst. Die is van onbesproken gedrag. Alheira bestaat, naast de naamgever ‘Alho’ (knoflook) uit doodnormaal gevogelte (kip en kalkoen), wild (eend, hert en konijn) en brood. Maar de ontstaansgeschiedenis is doorwrongen van politiek en religie.

Koosjere worst

Toen Koning Manuel van Portugal, in de 15 eeuw, onder druk van de Roomse kerk het Joodse geloof moest verbieden, deed hij dat halfhartig. De grote Joodse gemeenschap behoorde tot de culturele en financiële elite. De koning wilde ze uit politieke overwegingen niet kwijt. Hij zorgde dat er geen schepen beschikbaar waren voor deportatie en besloot tot verplichte bekering. ‘Baptizados em Pé’ ofwel dopen op staande voet noemde de Portugezen dat. Uiteraard werkte dat niet en onderhielden de meeste Joden hun godsdienst in het geheim. Om niet op te vallen bij de inquisitie ontwikkelden zij een worst die alles behalve varken bevatte, maar die leek op de bleke traditionele varkensworsten van de streek. Bij controle hingen de Joodse slagerijen en rokerijen (fumeiros) schijnbaar vol met varkensvlees. De list had een onverwachte bijwerking. Het viel in de smaak. Tegenwoordig zit heel Portugal aan de ‘koosjere’ worst. Eind goed, al goed.

Alheira do Mirandela

Alhoewel Alheira tegenwoordig een lekkernij is in heel Portugal, associeert men hem traditioneel met de stad Mirandela. Ook de streken Beira Alta en Trás-os-Montes produceren bekende versies. Vroeger werd de worst, trouwens Linguica in het Portugees, vooral geroosterd gegeten. Altijd begeleid door gekookte groente. Tegenwoordig is de worst vaker gefrituurd te koop. Samen met patat en een spiegelei, verworden tot fastfood. Vaak bevatten ze ook een deel varkensvlees en lijken ze steeds meer op een ‘bratwurst’. Zo zie je maar dat ook de beste tradities veranderen, maar Otto von Bismarck nog altijd gelijk heeft.