Let maar op, bij je volgende bezoek. Barcelona, de cosmopolitische hoofdstad van Catalonië is met haar rug naar de zee gebouwd. Zeker in de tijd van dictator Franco, richtten de Catalanen zich meer op Frankrijk dan op de rest van Spanje. El caudillo verbood zo’n beetje alles, van porno tot de Catalaanse taal. Als reactie of uit instinct kregen de inwoners Franse voorkeuren. Een Nederlander hielp het juk te verlichten. De lokale bijnaam van Johan Cruijff was niet voor niks El Salvador, de verlosser. Hij gaf de lokale bevolking meer zelfvertrouwen en tartte openlijk de machthebbers in Madrid. Met de nodige Amsterdamse branie uiteraard. Niet alleen door hun Real in het eigen bernabeu – 16 Februari 1974 0-5 – van de mat te vegen, maar ook door zijn zoon in dezelfde week de Catalaanse naam van de beschermheilige van de stad, Sant Jordi te geven. Iets dat de Spaanse overheid verboden had. Een jaar later overleed Franco.
Samfaina
Johan Cruijff was ook een waar ambassadeur van het lokale eten. Een geliefd bezoeker van typisch Catalaanse restaurants. Uiteraard kun je in de keuken van Catalonië de nodige Franse invloeden terugvinden. Neem nou samfaina, dat is de Catalaanse variant van de bekendere Zuid-Franse ratatouille. Het is een vergelijkbaar mengsel van aubergine, courgette, met de onvermijdelijke sofrito – de Spaanse invloed in de mix. Een eenvoudige sofrito maak je door knofloof, uien en tomatenblokjes in een rijke scheut olijfolie te fruiten. Die basis kan aangevuld worden met milde groene en rode pepers of paprika en kruiden als tijm en rozemarijn.
In Catalonië en het verwante Valencia eet men de gerecht voornamelijk als begeleider van vlees en vis. Varkensvlees, spareribs, konijn, kip en zelfs vis als tonijn en kabeljauw worden op het laatst aan de (braad)pan toegevoegd. Zelfs de naam is typisch Catalaans. Die naam wordt voor het eerst vermeld in een Catalaanse kookboek uit 1890. Het is afgeleid van het oudere Samfonia. Wat rechtstreeks van het Latijnse symphōnĭia komt. Johan Cruijff zal het ongetwijfeld gegeten hebben. Of hij er van hield weet ik niet zeker.